راهنمای جامع خرید و استفاده از فلاش اکسترنال
فلاش اکسترنال یکی از لوازم جانبی ضروری برای بسیاری از عکاسان است. هنگامیکه فضا خیلی تاریک است و باید دوربین را در دستتان نگه دارید، نور اضافی را فراهم میکند. این فلاشها در روشنایی روز به شما امکان میدهد، میزان نوردهی متعادلتری داشته باشید. همچنین حرکتهای سریع در عکس را ثابت و فریز کرده و میتواند برای کنترل یا برانگیختن منابع نور دیگر مورداستفاده قرار گیرند. به علاوه، از این فلاش میتوان در مواقعی که میزان نور محیط برای عکاسی کافی نیست، بهعنوان ابزاری خلاقانه و بسیار مؤثر برای ایجاد زیبایی در تصاویر، استفاده کرد. مزایای فلاش اکسترنال، بیشتر از یک فلاش داخلی است و همراه داشتن یک قطعه اضافی تنها مسئله بهکارگیری از این تجهیزات است.
.
تقابل فلاش اکسترنال، فلاش آف کمرا و فلاش داخلی دوربین
.
.
اصطلاح فلاش اکسترنال بهنوعی از استروب لایتها یا فلاشها اشاره دارد که میتواند مستقیماً به دوربین متصل شود. البته که بسیاری از این فلاشها را میتوان جدا از دوربین نیز استفاده کرد و حتماً نیاز به نصب فیزیکی آنها بر روی دوربین نیست. این فلاشها با سایر منابع استروپ لایت مانند استروبهای استودیویی و تک نورها متفاوت هستند. علاوه براین، معمولاً دارای منبع تغذیهای داخلی هستند و گاهی اوقات برای بهبود عملکرد یا عمر باتری می¬توان از منابع انرژی خارجی نیز استفاده کرد. فلاش اکسترنال با بعضی فلاشهای داخلی که در بسیاری از دوربینها قرار دارد، قابلمقایسه می¬باشند. یک فلاش اکسترنال از هر نظر نسبت به یک فلاش داخلی عملکرد بهتری دارد، با این تفاوت که در دوربین شما جای نگرفته است.
امکان جدا کردن فلاش از دوربین یا همان استفاده از فلاش بصورت آف کمرا(Off Camera)، گزینههای زیادی برای نوردهی به وجود میآورد، درحالیکه فلاشهای داخلی برای نوردهی صحیح فقط یک نور فلت فراهم میکنند. غالباً قرار دادن مستقیم نور فلاش به سمت تصویر، نتیجه مطلوبی نخواهد داشت. به همین دلیل بیشتر اوقات عکاسان نور فلاش را در جهات مختلف قرار داده و یا نور آن را از طریق بازتاب بر سطوح دیگر، به سوژه خود میتابانند. استفاده از فلاش داخلی شما زاویه نوردهی را محدود می کند.
بیشتر فلاشهای داخلی در نزدیکی لنز دوربین قرار گرفتهاند که غالباً در شرایط کم¬نور باعث ایجاد چشم قرمز در سوژهها میشود. اما استفاده از فلاش اکسترنال که به عکاس امکان تنظیم نور از زوایای مختلف را میدهد، به از بین بردن اثر چشم قرمز در عکس کمک میکند.
.
عدد راهنما، استفاده دستی، کنترل قدرت فلش و سرعت همگامسازی
.
قبل از اینکه به فناوری اتوماتیک موجود در فلاشهای امروزی بپردازیم، بهتر است با نحوه کنترل دستی و قدرت فلاش آشنا شویم. این موضوع ارتباط مستقیم با درک نسبتهای نوردهی دارد. یعنی بدانیم سرعت شاتر و گشودگی دیافراگم چگونه یکدیگر را متوازن میکنند. اگرچه نوردهی خودکار در دسترس است و غالباً تنظیمات نوردهی با آن تنظیم می¬شود.
عدد راهنما روشی استاندارد برای تعیین قدرت فلاش است. هر چه عدد راهنما بزرگتر باشد، نشاندهنده فلاش قدرتمندتر است. عدد راهنما طبق فرمول زیر از حاصلضرب عدد گشودگی دیافراگم در فاصلهی معین در ISO ۱۰۰ به دست میآید.
GN = f/number x distance
این محاسبه بهطور مستقیم با قانون مربع معکوس رابطه دارد که بیان میکند؛ شدت فیزیکی مشخص نور بهطور مستقیم با جذر فاصله آن از منبع نور رابطه دارد.
بهعنوانمثال اگر از یک منبع نور دو برابر دور شوید، شدت نور به نسبت یکچهارم برابر کم میشود یا اگر ۳ برابر دور شوید، شدت نور به نسبت یکنهم برابر کم خواهد شد. ازآنجاکه عدد گشودگی دیافراگم با شدت نوردهی بهطور کسری رابطه مستقیمی دارد، متغیری مناسب برای قرار گرفتن در رابطه عدد راهنما محسوب میشود
.
.
یک مثال برای سادهتر کردن این نکته: سوژه شما در فاصله ۷.۶ متری (۲۵ فوتی) قرار دارد و میخواهید با فلاشی که عدد راهنمای آن ۱۰۰ است، عکس بگیرید. طبق فرمول ذکر شده، عکاسی از این سوژه نیاز به دیافراگم ۴/f دارد. همچنین اگر سوژه در فاصله ۵۰ فوتی (۱۵ متری) باشد باید از دیافراگم۲/f استفاده کرد. ازآنجاکه عدد راهنما معمولاً در مقیاس ISO100 تعریف شده، شما برای تعیین نوردهی در حساسیت بالاتر مانند ISO800 برای سوژهای با فاصله ۱۵ متری میتوانید از دیافراگم حدود ۵.۶ f/استفاده نمایید. باید در نظر بگیرید همه این مقادیر در شرایطی مفروض است که از فلاش در بالاترین قدرتش استفاده شود. شما غالباً میتوانید میزان خروجی فلاش را کنترل کنید. مثلاً در زمانی که فلاش به شدت کمتری نیاز دارد مانند عکاسی از سوژه نزدیکتر و یا تلاش برای حفظ شارژ باطری فلاش، میتوانید قدرت فلاش را کنترل نمایید. بهعنوانمثال چنانچه بخواهید از سوژهای در فاصله ۷٫۶ متری و با یک فلاش با عدد راهنمای ۱۰۰ عکس گرفته و فقط از یکچهارم قدرت فلاش استفاده کنید، در این صورت به دیافراگم ۲/f نیاز دارید زیرا چهار برابر بازتر از ۴/f است. لازم به ذکر است در اکثر موارد، کنترل نوردهی در هنگام کار با فلاش داخلی باید با تغییر دیافراگم انجام شود زیرا مدتزمان دقیق یک فلاش نسبت بهسرعت شاتر به میزان قابلملاحظهای کمتر است. اگر بخواهید میزان نوردهی خود را بهوسیله شاتر سریعتر جبران کنید، هیچ تغییری در نوردهی مشاهده نخواهید کرد زیرا فلاش در اصل نقش شاتر را خواهد داشت. البته در شرایطی که از شاتر برگ استفاده کنید، احتمالاً شاتر صفحه لوکال دوربین شما قادر به تولید تصویری با نور کامل برحسب سرعت شاتری کوتاهتر از حدود ۱.۲۵۰ در یک ثانیه نیست.
سریع¬ترین سرعت پیشنهادی شاتر که دوربین شما در آن و هنگام استفاده از فلاش قادر به ثبت تصویر است، «سرعت همگامسازی» نامیده میشود. اگر هنگام استفاده از فلاش، سرعت شاتر را سریعتر از سرعت همگامسازی انجام دهید، احتمالاً هنگامیکه فلاش صحنه را کاملاً روشن کرده، شاتر زمان کافی برای کنار رفتن از روی سنسور و یا مسیر تصویر را نداشته باشد. این امر باعث مسدود یا سیاه شدن قسمت¬هایی از تصویر خواهد شد. البته میتوان زمان نوردهی را از سرعت همگامسازی بیشتر کرده و همچنان تصویری روشن با نوردهی مناسب ایجاد نمایید. اما با توجه به میزان افزایش نوردهی، ممکن است عواقب یا فواید دیگری نیز به وجود بیاید
.
فلاش پرکننده و کشیدن شاتر
.
در حالیکه اغلب به خاطر دلایلی مانند؛ استفاده از دیافراگم کوچک جهت داشتن عمق میدان بیشتر، وجود نور کم و یا روشنایی کامل یک صحنه از فلاش استفاده میشود، میتوان از فلاش در شرایط دیگر برای ترکیب با نوردهی محیط نیز استفاده کرده و نتایج خلاقانه دیگری به دست آوردید. با در نظر گرفتن سرعت همگامسازی، چنانچه از سرعت شاتری استفاده کنید که مطابق با نوردهی موردنیاز محیط باشد و فلاش نیز عمل کند، نور فلاش و نور محیط ترکیب خواهد شد. به این روش کشیدن شاتر میگویند و میتوان از آن برای برجسته کردن اشیا یا موضوعات خاص در یک صحنه استفاده کرد. بهطور مثال، اگر بخواهید از یک مزرعه یا بوته هنگام غروب عکاسی کنید، درحالیکه پیشزمینه و مناطق اطراف آن بسیار تاریک هستند و در آسمان نور زیادی در دسترس است. یک روش برای عکاسی از این نوع صحنه استفاده از فلاش برای روشنایی سوژههای نزدیکتر و سپس باز گذاشتن شاتر برای روشن کردن نور محیط و آسمان میباشد. این امر باعث میشود نوردهی مناسبی از هر دو قسمت تیرهتر و روشنتر از تصویر در یک فریم داشته باشیم. از این روش برای فریز کردن حرکت در عکس در نور کم نیز استفاده میشود. در این شرایط سوژه در حال حرکت را با استفاده از فلاش نوردهی کرده و برای نوردهی صحیح پسزمینه، شاتر را به مدت طولانیتری باز نگه دارید.
مفهوم مشابهی که عملکرد معکوس دارد را فلاش پرکننده میگویند. در این روش از فلاش برای پر کردن قسمتهایی از صحنه استفاده میشود. اگر برخی مناطق تاریک¬تر از نواحی اطراف هستند و یا بخواهید پسزمینه را تاریک کرده تا سوژه نزدیک روشنتر شود، میتوانید از این روش استفاده نمایید. از این تکنیک در نور روز یا در موقعیتهای پرنور نیز استفاده میشود حتی اگر نوردهی محیط برای استفاده دستی مناسب باشد. همچنین در جاییکه نوردهی پیشزمینه و پسزمینه اختلاف دارد (یعنی مواردی که پسزمینه آنها روشنتر است و یا سوژههایی که سیلوئت شده اند)
.
برای استفاده صحیح از فلاش پرکننده، ابتدا سوژه و سپس پسزمینه را نورسنجی نمایید. این تفاوت در نورسنجی مقدار نوردهی است که با استفاده از فلاش جبران خواهد شد. هنگامیکه اختلاف را تعیین کردید، دوربین را برای نوردهی صحیح پسزمینه تنظیم کرده و قدرت فلاش را روی اندازهای که اختلاف نوردهی جبران شود، قرار دهید. علاوه¬براین، از این تکنیک میتوانیم استفاده کنیم تا سوژههای نزدیک در عکس نسبت به پسزمینه روشنتر و برجستهتر شوند. برای رسیدن به این هدف، همان مراحل پیشین را دنبال کنید اما تنظیمات نوردهی باید بهگونهای باشد که پسزمینه و محیط، نوردهی کمتری داشته و فلاش را روی سوژه تنظیم کنید. بدین ترتیب تصویری با سوژه روشن و پیشزمینه تاریک تولید میشود.
.
نورسنجی TTL
.
.
در هنگام تنظیمات دستی، همه ابزارها و سیستمهای قبلی میتوانند بهطور مؤثری با فلاش اکسترنال استفاده شوند. درواقع استفاده از یک فلاش در حالت دستی یا فلاشی فاقد قابلیت حالت اتوماتیک باعث میشود کنترل کامل قدرت فلاش و تنظیمات نوردهی دوربین در اختیار شما باشد. این حالت برای عکاسی خلاقانه، ایده¬آلترین شکل ممکن است. بااینوجود، حالت دستی بهویژه با توجه به نورسنجی خودکار فلاش، همیشه هم نمیتواند عملیترین یا سریع¬ترین روش باشد.
محاسبه خودکار نورسنجی فلاش در داخل دوربین معمولاً با استفاده از روش TTL یا از طریق لنز انجام میشود. این روش شبیه روش نورسنجی دوربین است با این تفاوت که متغیرهای بیشتری مانند قدرت فلاش و حتی فاصله سوژه نیز در نظر گرفته میشود. نورسنجی TTL با فشار دادن دکمه شاتر شروع شده، سپس فلاش متصل بلافاصله فعال و نوری که به آن پیش¬فلاش میگویند را به سوژه میتاباند. این نور پس از برخورد با سوژه، از طریق لنز به نورسنج دوربین رسیده و دوربین با استفاده از آن میتواند نوردهی واقعی را مشخص کند. سیستمهای TTL امروزی می¬توانند نوردهی دوربین و قدرت فلاش را همزمان تنظیم کنند. روش تعیین نوردهی مناسب در هنگام استفاده از فلاش اکسترنال، به نوع فلاش و دوربینی که استفاده میکنید نیز وابسته است و هر دو متغیر نیاز به «صحبت کردن با زبان TTL یکسان» دارند. انواع دوربینهای مختلف مانند Canon E-TTL II یا Nikon i-TTL، دارای سیستمهای اختصاصی TTL هستند. بنابراین باید از فلاشهای TTL متناسب با دوربین خود استفاده نمایید. علاوه¬براین؛ بعضی از سیستمهای TTL میتوانند از بعضی لنزها، فاصلهی دوربین تا سوژه را برآورد کرده و از آن در تعیین قدرت فلاش و نوردهی استفاده کنند. در همین راستا با توجه به جاییکه نقطه تمرکز شما تعیین شده، فلاش قدرت کافی برای نمایش صحیح سوژه در آن فاصله را فراهم میکند. اکثر فلاشها دارای سیستم جبران نوردهی هستند تا بتوانند نوردهی بیشتر و کمتر بر سوژه را به میزان دلخواه داشته و بتوان از روشهایی مانند فلاش پرکننده هنگام بهکارگیری TTL، استفاده نمود. علاوه¬براین؛ جبران نوردهی و همچنین تنظیمات اختصاصی، امکان عکسبرداری با فلاش را کنترل شدهتر و منظمتر فراهم می¬کند.
.
بازتاب نور و استفاده از فلاش بهصورت جدا از دوربین
.
فلاش اکسترنال تقریباً به دو دسته یعنی فلاشهایی با سری متحرک و فلاشهایی با سری ثابت تقسیم می¬شود. مزیت فلاشهای ثابت فقط در کوچکتر و ارزانتر بودن تقریبی آنها به نسبت فلاشهای متحرک است. فلاشهای ثابت تقریباً شبیه فلاشهای داخلی دوربین هستند و زمانی که روی دوربین نصب میشوند نور را به روبرو انتشار میدهند. البته معمولاً نسبت به فلاشهای داخلی قابلیت کنترل و قدرت بیشتری دارند.
چنانچه فلاش قابلیت حرکت داشته باشد، میتوانید کنترل بیشتر و گزینههای نوری مختلفی داشته باشید. نوری که مستقیم به سوژه میتابد معمولاً بسیار تند است و سایههای عمیقی ایجاد میکند و باعث تاریک شدن پسزمینه میگردد. برای نوردهی صحنهای مشابه با نور نرم¬تر، میتوانید سر فلاش را طوری بچرخانید که بازتاب نور غیرمستقیم به سوژه بتابد. هنگامیکه نور فلاش به دیوار یا سقف برخورد کند، آن سطح نسبت به فلاش به منبع نوری بزرگتری تبدیل میشود. این موضوع باعث میشود اثرات قانون مربع معکوس کمتر شود زیرا منبع نور بزرگتر شده و سایههای کمتری را با نورپردازی بیشتر بر روی سوژه ایجاد میکند.
استفاده از فلاش اکسترنال حتی از فلاشهایی که سر متحرک دارد نیز بهتر است. زیرا میتوانید آن را در هر جهت و زاویهای که مایل باشید، قرار دهید. این امر از دو طریق اتصال بیسیم و سیمی قابل انجام است که اتصال سیمی نیاز به همگامسازی بین فلاش و دوربین دارد. در این مورد حتماً از سازگاری کابل با دوربین و فلاش مطمئن شوید زیرا فلاشها معمولاً نوعی اتصال اختصاصی دارند. اگر دوربین شما فاقد سوکت همگامسازی PC است، آداپتورهای دیگری نیز وجود دارند که به کفشک دوربین متصل شده و اتصال به PC را ازآنجا فراهم میکنند. بهطورکلی بهتر است در مورد انتخاب کابل اتصال دقت کنید.
شما میتوانید فلاش را روی چارچوبهایی به نام براکت فلاش نیز سوار کنید. براکت فلاش به شما امکان میدهد تا فلاش خود را در کنار یا بالاتر از دوربین قرار دهید. براکتها معمولاً از سوکت سه پایه به دوربین متصل میشوند و با استفاده از آنها معمولاً آزادی بیشتری برای نگه داشتن دوربین و فلاش در حالتهای دلخواه خواهید داشت.
روش دیگر اتصال فلاش به دوربین، استفاده از سیستم گیرنده / فرستنده و انتقال دهنده بیسیم است که از امواج رادیویی، مادونقرمز یا نوری برای برقراری ارتباط بین دوربین و فلاش استفاده میکند. سیستم بیسیم امکان خلاقانهترین کنترل در عکاسی با فلاش را به شما میدهد. زیرا محدودیتی در قرار دادن فلاش و دوربین نخواهید داشت و همزمان میتوانید از چندین فلاش استفاده کنید.
.
کنترل فلاش بیسیم
.
.
فلاش بیسیم برای خود یک موجودیت کامل دارد و سه نوع سیستم بیسیم یعنی مادونقرمز، رادیویی و نوری وجود دارد. سیستمهای نوری سادهترین سیستم بیسیم هستند که یک قطعه کوچک به فلاش متصل شده و زمانی که سیستم فرمان¬بر پالس نوری را دریافت و شناسایی کرده، باعث ایجاد فلاش بیسیم میشود. قبل از استفاده از فرمان¬بر پالس نوری، نوع اتصال را با فلاش خود سازگار کنید. هنگامیکه قطعه فرمان¬بر به فلاش متصل شده و نور فلاش دیگر به آن میرسد، آن فلاش را نیز فعال خواهد کرد. این سیستم برای شرایطی که از فلاش و منابع نوری متعدد استفاده میشود، بسیار ایده¬آل است. بااینوجود، چنانچه بخواهید فقط از یک فلاش استفاده کنید، میتوانید قطعه فرمان¬بر نوری را به آن وصل کرده و بهوسیله فلاش داخلی دوربین که روی قدرت کم تنظیم شده آن را فعال نمایید. باید توجه داشته باشید که بسیاری از فلاشهای امروزی خودشان حاوی یک فرمانبر نوری هستند. نکته دیگر در مورد فرمان¬برهای نوری این است که روش TTL برای نورسنجی، از نور یک پیش فلاش استفاده میکند. بعضی از سیستمهای فرمان¬برهای نوری بهطور خودکار این پیش فلاش را نادیده میگیرند و در بعضی موارد باید از طریق دوربین یا فلاش اصلی این پیش¬فلاشها را غیرفعال نمایید.
برخی سیستمهای کنترل بیسیم فلاش از امواج مادونقرمز یا رادیویی استفاده میکنند. یکی از مهمترین مزایای این سیستمها این است که شما برای فعال کردن فلاشهای اکسترنال بیسیم نیازی به اتصال فیزیکی فلاش ندارید و تمام تنظیمات نورپردازی بهوسیله یک فرستنده بیسیم که به دوربین وصل میشود قابل کنترل است. هنگام کار با سیستم فرستنده و گیرنده بیسیم، یک قطعه برای فلاش و قطعه دیگر برای اتصال به دوربین موردنیاز است. با این روش میتوان یک فلاش را از طریق سیستم رادیویی فعال و فلاشهای دیگر را از طریق فرمان¬بر نوری و همچنین نور منتشر شده از فلش اول، فعال کرد. این روش همچنین میتواند در صورت استفاده از یک قطعه در دوربین و فلاش اصلی، عملکرد خوبی داشته باشد. یکی دیگر از مزایای این سیستمهای این است که برخی از فلاشها حاوی گیرنده مادون قرمز داخلی هستند.
سیستم فعالسازی مادون قرمز شبیه به سیستم نوری است اما برای انتقال سیگنال فلاش از طولموج مادونقرمز استفاده میکند. در این روش نیز برای شروع نوردهی نیاز به فلاش اکسترنال یا اتصال مستقیم یک فلاش نیست. فرستنده مادونقرمز در اصل یک فلاش ضعیف با فیلتر IR در قسمت جلوی آن است. هنگامیکه پالس نور از خود ساطع میکند، فیلتر IR بیشتر این نور را به یک سیگنال مادون قرمز یا اینفرارد تبدیل میکند. بهترین عملکرد گیرندههای اینفرارد یا همان مادون قرمز در محیطهای داخلی است که نبود نور محیطی زیاد برای مختل کردن عملکرد آنها وجود ندارد. اینفراردها به خط دید مستقیم بین یکدیگر نیاز دارند. این سیستم¬ها میتوانند سرعت همگامسازی بسیار سریع را تحمل کنند.
آخرین و پیچیدهترین روش ایجاد فلاش بیسیم، استفاده از سیستم فرستنده و گیرنده رادیویی است. مزیت سیستمهای رادیویی این است که به نور متکی نیستند و برای عملکرد صحیح نیازی به خط دید یا شرایط خاص نوری ندارد. سیستمهای رادیویی میتوانند در فرکانسهای متعدد کار کرده و زمانیکه چندین عکاس در یک مکان عکاسی میکنند، سیستم¬هایشان با یکدیگر تداخل نداشته باشد. مزیت اصلی این سیستمها یکپارچگی کامل آنها با TTL است که ارتباط مستقیمی بین فلاش و دوربین برای کنترل نوردهی ایجاد میکند. بسیاری از فرمان¬برهای رادیویی از قابلیتهای دوگانه برخوردار هستند. آنها میتوانند عملکردی مانند یک فرستنده داشته و این امکان را میدهد تا یک قطعه یکسان بر دوربین یا فلاش قرار بگیرند.
.
منبع تغذیه اضافی
.
.
می¬دانیم که یکی از ویژگیهای فلاش¬ اکسترنال ، منبع تغذیهای است که در خود دارد. این منبع تغذیه اغلب از باتریهای AA که در داخل فلاش هستند، استفاده میکنند و میتوان در طول عکاسی آنها را تعویض کرد. راحت بودن استفاده از فلاش اکسترنال در مقایسه با برخی فلاشهای قابل حمل که به همراه باتری، وزنی حدود ۱۰ کیلوگرم دارند، از مزایای آنها محسوب میشود. البته باتریهای AA چندان قدرتمند نیستند و فلاش نیز قطعهای بسیار پرمصرف است که ممکن است به باتری¬های زیادی درطول عکاسی نیاز داشته باشید.
اگر مدام از فلاش استفاده میکنید، استفاده از یک منبع تغذیه خارجی به جای باتریهای AA مفیدتر است. بستههای منبع تغذیه خارجی معمولاً کم¬حجم هستند و از طریق کابل اختصاصی به فلاش وصل میشوند. برخی از این بستهها حاوی باتری داخلی قابل شارژ هستند و بعضی دیگر صرفاً برای قرار دادن چندین AA یا باتری¬های دیگر میباشند. مزیت بستههای منبع تغذیه خارجی به نسبت باتری داخلی فلاش داشتن عمر باتری بیشتری و امکان استفاده طولانی¬تر از فلاش است. مزیت دیگر آن¬ها، قدرت زیادشان است که باعث میشود هر بار فلاش زدن به زمان بازیابی کمتری نیاز خواهد داشت.
ویژگیهای دیگر که باید هنگام خرید فلاش به آن توجه کنید
هنگام خرید فلاش باید به شدت نیازهایتان را درنظر بگیرید تا یک فلاش کاربردی انتخاب نمایید. علاوه¬براین، باید از فلاشی که مختص برند دوربینتان و یا برندهایی که سازگار با آن باشد، استفاده نمایید. بهخصوص در مورد فلاشهایی که قابلیت TTL دارند زیرا هر نوع از این سیستمها با هر دوربینی سازگار نیست. هنگام خرید فلاش به کیفیت و شرایط محیطی که مورداستفاده قرار میگیرد نیز باید توجه نمایید.